• • LIZBONA
  PORTUGALIA
• • BARCELONA
  HISZPANIA
• • RZYM
  • MEDIOLAN
  • FLORENCJA
  • WENECJA
  • NEAPOL
  WŁOCHY
• • PARYŻ
  • PARYSKIE PARKI ROZRYWKI
  FRANCJA
• • LONDYN
  WIELKA BRYTANIA
• • ATENY
  GRECJA
• • DUBLIN
  IRLANDIA
• • OSLO
  NORWEGIA
• • SZTOKHOLM
  SZWECJA
• • AMSTERDAM
  HOLANDIA
• • BUDAPESZT
  WĘGRY

Dublin

Dublin - stolica i największe miasto Irlandii, położone w prowincji Leinster.

Miasto jest położone na wschodnim wybrzeżu Irlandii, nad Morzem Irlandzkim, u ujścia rzeki Liffey do Zatoki Dublińskiej. Rzeka dzieli miasto na dwie części o zdecydowanie odmiennym charakterze: Northside oraz nowocześniejszą i bardziej zamożną Southside. Dublin jest głównym ośrodkiem administracyjnym, kulturalnym, ekonomicznym i przemysłowym kraju. Miasto posiada port morski połączony kanałami z rzeką Shannon oraz port lotniczy Dublin. Miasto jest też ośrodkiem turystycznym.

Historia

• ok. 140 - pierwsze wzmianki Ptolemeusza o osadnikach Elbana

• 840 - duńscy wikingowie zakładają osadę handlową na południowym brzegu rzeki Liffey

• do XII w. - lokalny ośrodek królestwa wikingów

• ok. 1028 - siedziba biskupa

• 1170 - zdobyty przez Anglonormanów,

• 1171 - otrzymanie praw miejskich, główny ośrodek panowania angielskiego w Irlandii.

• 1279 - 1586 częste miejsce obrad irlandzkiego parlamentu,

• 1591 - królowa Elżbieta I przyznaje statut nowemu uniwersytetowi Trinity College

• 1613 - 1800 siedziba parlamentu

• 1797 i 1803 - antybrytyjskie powstania

• od XVIII do początku XX wieku - główny ośrodek irlandzkiego ruchu niepodległościowego

• 1916 - wybuch powstania wielkanocnego

• 1920 - krwawa niedziela

• 1922 - miejsce wybuchu wojny domowej

• 31 maja 1941 - nalot niemiecki (mimo neutralności Irlandii)

Ludność

Wg spisu ludności z roku 2006 miasto zamieszkuje 505 739 mieszkańców, natomiast historyczne hrabstwo Dublin wg spisu miało 1 045 769 mieszkańców. Wyróżnia się też region aglomeracji Dublina (Greater Dublin Area) administracyjnie obejmujący hrabstwa Dun Laoghaire- Rathdown, Fingal i Południowy Dublin.

Klimat

Podobnie jak reszta Irlandii, a także większość północno-zachodniej Europy, Dublin jest położony w strefie ciepłego morskiego klimatu umiarkowanego, charakteryzującym się łagodną zimą i chłodnym latem. Średnia maksymalna temperatura w styczniu wynosi 7 °C, a w lipcu 18 °C.

Najbardziej słonecznymi miesiącami są maj i czerwiec, podczas gdy najbardziej deszczowym miesiącem jest sierpień (76 mm), zaś najbardziej suchym jest kwiecień (46 mm). Opady są rozłożone równomiernie w ciągu roku. W okresie zimowym głównym opadem jest deszcz, śnieg występuje rzadziej i w miesiącach od listopada do marca. W okresie jesiennym Dublin dosięgają wiatry znad Atlantyku jednak nie mają już one takiego wpływu jak na obszary zachodniej Irlandii.

Zabytki i atrakcje turystyczne

Dublin jest atrakcyjnym pod względem turystycznym miastem, decyduje o tym m.in. jego specyficzna atmosfera. Zachowało się tutaj stosunkowo niewiele starszych zabytków (sprzed XVII wieku). Jednym z nich jest Zamek Dubliński, wybudowany przez Normanów na miejscu dawnej fortyfikacji wikingów w XIII wieku. Swój obecny wygląd zawdzięcza on jednak przebudowie z XVIII wieku. W pobliżu zamku, od zachodniej strony znajduje się katedra Christchurch z 1172 roku. Powstała ona po wyburzeniu poprzedniej drewnianej katedry wzniesionej przez wikingów. Drugą katedrą w Dublinie jest katedra św. Patryka. Obie stanowią własność Kościoła Irlandii, będącego częścią wspólnoty anglikańskiej i są udostępniane dla zwiedzających po uiszczeniu opłaty.

W centrum miasta dominuje niewysoka, stosunkowo młoda zabudowa, w przeważającej mierze utrzymana w stylu gregoriańskim i neoklasycznym (XVIII w.). W kilku miejscach zachował się układ urbanistyczny z tego okresu z charakterystycznymi ceglanymi domami. Z epoki wiktoriańskiej pochodzą natomiast budynki Biblioteki Narodowej i Muzeum Narodowego na prawym brzegu Liffey. Na północ od nich, bliżej rzeki znajdują się budynki Uniwersytetu Irlandii (Trinity College), założonego w 1592 roku. Najciekawszym obiektem kompleksu jest uniwersytecka biblioteka, znana z kolekcji iluminowanych rękopisów ze słynną Księgą z Kells (Book of Kells).

Dublin jako stolica kraju i ośrodek kulturalny, szczyci się dużą liczbą muzeów i galerii sztuki (35 obiektów). Najważniejszymi z nich są oddziały Muzeum Narodowego, gromadzące cenne zabytki i dzieła sztuki wyspy. W głównym gmachu wystawiane są przedmioty z epoki brązu i żelaza, a także średniowieczne. W Aneksie Muzeum Narodowego znajdują się obiekty związane z obecnością wikingów na wyspie. Galerię Narodową tworzy kolekcja malarstwa irlandzkiego i europejskiego (obrazy Tycjana, Rembrandta, Caravaggia i in.). Licznie odwiedzane są również Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Hugh Lane Gallery.

W mieście nie brak również terenów rekreacyjnych. Znajdujący się na lewym brzegu rzeki, Phoenix Park jest uważany za jeden z największych parków miejskich Europy. W jego obrębie znajdują się tereny sportowe, miejskie zoo, rezydencja prezydenta kraju oraz rezydencja ambasadora Stanów Zjednoczonych.

Region Dublina obejmuje nie tylko samo miasto, ale i jego okolice (w granicach hrabstwa). Wzdłuż wybrzeża Morza Irlandzkiego znajdują się kąpieliska: Dún Laoghaire (także przystań promowa), Dalkey, Dollymount Strand, Howth . Brzeg oraz wysepki Zatoki Dublińskiej są terenami, gdzie zimują gatunki ptactwa arktycznego; stanowią one cel przyjazdów miłośników obserwacji ptactwa.

Zabytki:

• katedry anglikańskie: (Kościół Irlandii, Church of Ireland) Świętej Trójcy (Holy Trinity) popularnie zwana Kościołem Chrystusowym (Christchurch), obecny wygląd jest efektem XIX-wiecznej renowacji i Św. Patryka.

• Kilmainham Hospital (1610) - zaprojektowany na wzór Hotelu Inwalidów w Paryżu

• Kilmainham Gaol więzienie z 1789 roku, obecnie muzeum

• Kolegium Świętej Trójcy - najstarsza uczelnia kraju (1591r.) , jako pierwsza w Europie zaczęła przyznawać stopnie naukowe kobietom

• gmach Trinity College Library (XVI - XVIII wiek) - w środku słynna kolekcja rękopisów, m.in.: Book of Kells i Book of Durrow.

• Bank of Ireland (1739) - dawny budynek parlamentu,

• Rotunda Maternity Hospital (poł. XVIII w.) i budowle z XVIII-XIX w.

• pałace: Mansion House (1710), Leinster House (1745), Powerscourt Townhouse (1774)

• Custom House (1781-1791)

• Phoenix Park (1745) - park miejski

• Neoklasyczna prokatedra Saint Mary Pro-Cathedral (1815-1825)

• ogród zoologiczny (1830)

• Áras an Uachtaráin - oficjalna rezydencja prezydenta Irlandii

• Zamek Dubliński z 1207 r.

• cmentarz hugenotów z 1693 r.

• muzea:

  • Muzeum Narodowe

  • Galeria Narodowa

  • Muzeum Historii Naturalnej

  • Muzeum Figur Woskowych

  • Muzeum Pisarzy Dublińskich (Dublin Writers' Museum)

  • Muzeum browaru Guinnessa

O'Connell Street jest najbardziej reprezentacyjną z dublińskich ulic. Upamiętnia ona nazwisko wybitnego irlandzkiego polityka i patrioty Daniela O'Connella, którego monumentalny pomnik stoi nad rzeką, u wlotu ulicy. W centralnym punkcie ulicy na środku pomiędzy dwiema jezdniami ulicy, na początku 2003 roku został ustawiony monument, zwany oficjalnie "Spire of Dublin" (Dublińska iglica).

Port

Port morski w Dublinie znajduje się zaledwie 3.5 km od centrum miasta. Bardzo dobra infrastruktura portu pozwala na obsługę zarówno frachtu jak i pasażerów. Można stąd popłynąć do Wielkiej Brytanii oraz na Wyspę Man.

Lotnisko

W odległości 10 kilometrów od centrum miasta znajduje się lotnisko międzynarodowe. Międzynarodowy kod dublińskiego lotniska: DUB.

Komunikacja autobusowa

W Dublinie istnieje prawie 200 dziennych linii autobusowych a także 24 linie nocne obsługiwanych głównie przez Dublin Bus oraz linie międzymiastowe, które obsługuje Bus Éireann.

Istnieje także wielu niezależnych przewoźników obsługujących połączenia międzymiastowe i lokalne, m.in. Finnegan's Bray, St. Kevin's Bus Service, J.J. Kavanagh, Aircoach, Urbus itd.

Kolej podmiejska DART

Składa się z jednej linii z Howth i Malahide do Bray i Greystones.

Kolej podmiejska Commuter

Składa się z czterech linii:

• Północnej z Pearse Street Station w Dublinie do Droghedy

• Zachodniej z Connolly Station w Dublinie do Longford

• Południowo-Zachodniej z Heuston Station w Dublinie do Kildare

• Południowo-Wschodniej z Connolly Station w Dublinie do Gorey

Tramwaj

W roku 2004 zostały otwarte dwie linie tramwajowe.

Od 2008 roku rozpoczęto rozbudowę sieci tramwajowej. Jako pierwsze powstają odcinki będące przedłużeniem tzw. "czerwonej linii". Z jednej strony tramwaj wydłużony będzie do dublińskiego portu (Docklands), a druga strona od Tallaght do Saggart. Natomiast "linia zielona" wydłużana jest z Sandyford do Cherrywood. Szacuje się, że tramwaju używa w Dublinie około 80 tys. osób dziennie.

Do roku 2015 planowane jest wydłużenie linii zielonej, przecinającej Hrabstwo Dun Laoghaire- Rathdown do Bray w Hrabstwie Wicklow.

W 2006 Railway Procurement Agency ogłosiła, że Luas osiągnął ponadplanowy zysk po roku działania.

Irlandzki rząd rozpoczął narodowy plan transportu w 2007, oddając do użytku Dublin Port Tunnel (łączący dubliński port z lotniskiem). Większość funduszy przeznaczona zostanie na budowę siedmiu nowych linii Luas, dwie linie metra, nowe linie szybkiej kolei miejskiej DART oraz na główną stację tramwaju St Stephen's Green, która ma być centralnym miejscem przesiadkowym.

Na podstawie: artykuł Dublin (http://pl.wikipedia.org/wiki/Dublin) w Wikipedii

licencja: GNU Free Documentation Licence, autorzy: Wikipedyści